Ülkemizde bu konu hakkında konuşması beklenen kurumların başında gelen Türk Tabibler Birliği’nin yayınlamış olduğu bilgi notlarından derlenmiş bilgiler doğrultusunda yeni coronavirüs (2019-ncov) hakkında bilmek istedikleriniz ;
Yeni Coronavirüs nasıl ortaya çıktı ?
- Yeni Coronavirus ilk defa 29 Aralık 2019’da, Çin’in Wuhan şehrindeki deniz ürünleri ve canlı hayvan satan bir markette çalışan 4 kişide ve aynı günlerde bu marketi ziyaret eden çok sayıda kişide akciğer infeksiyonun tespit edildiğinin açıklanmasıyla gündeme gelmiştir.
- Hastalardan alınan örneklerin incelenmesi sonucunda 7 Ocak’ta, hastalığa neden olan virusun SARS (2002) ve MERS (2012) gibi Coronavirus ailesinden olduğu anlaşılmış ve viruse Yeni Coronavirüs 2019 (2019-nCoV) adı verilmiştir.
- Coronaviruslar insanlar arasında hastalık yapabilen, bazı hayvan türlerinde (kedi, deve, yarasa) tespit edilebilen geniş bir virus ailesine sahiptir.
- Hayvanlar arasında dolaşan Coronavirüsler zaman içinde değişim göstererek insana bulaşma yeteneği kazanabilirler ve böylelikle insan olguları görülmeye başlar. Ancak bu virüslerin insanlar açısından tehdit oluşturması, insandan insana bulaşma yeteneği kazanmalarından sonra söz konusu olur.
- 2019-nCoV, Wuhan şehrinde canlı hayvan marketini ziyaret edenlerde ortaya çıkmış, insandan insana bulaşma yeteneği de kazanmış olan bir virüs olarak bilinmektedir.
Hastalık kaç kişide ve nerelerde görüldü?
- Kesin olarak kanıtlanmış hasta sayısı 23 Ocak saat 01:00 itibariyle 571 kişidir. Bunlardan 95’inin ağır seyirli olduğu ve 17 kişinin de hayatını kaybettiği bildirilmiştir. Ayrıca henüz kesin olarak kanıtlanmamış 393 hasta daha olduğu belirtilmektedir.
- Hastalık Wuhan başta olmak üzere ve buradan yayılarak Çin’in 25 şehrinde, Japonya’da (1 kişi), Hong Kong’da (1 kişi), Tayvan’da (1 kişi), Makau’da (1 kişi), Güney Kore’de (1 kişi), Tayland’ta (3 kişi) ve ABD’de (1 kişi) görülmüştür.
Hastalık nasıl bulaşır?
- Yeni Coronavirüsün, diğer Coronavirüsler gibi solunum salgıları ile bulaştığı düşünülmektedir.
- Hasta kişilerden öksürük, hapşırık, gülme, konuşma sırasında çevreye saçılan virüs içeren solunum salgısı damlacıkları, sağlam kişilerin mukozalarına temas ederek bu kişilerin hastalanmasına neden olur. Hastalığın bu şekilde insandan insana bulaşması için yakın temas (1 metreden yakın) gereklidir.
- Bugüne kadar 16 sağlık çalışanının hastalarla temas sonucunda hastalandığı, hayvan marketini hiç ziyaret etmeyen kişilerde de hastalık geliştiği gösterilmiştir.
- Bu bulgular 2019-nCoV’nin insandan insana bulaşabildiğinin göstergesidir. Ancak halen bulaştırıcılığın ne ölçüde olduğu bilinmemektedir.
- Bugünkü bilgiler ışığında 2019-nCoV’nin gıdalarla (et, süt, yumurta vb) bulaşmadığı söylenebilir.
Hastalıktan nasıl korunulabilir?
- COVID-19’dan korunmak için mevcut bir aşı bulunmamaktadır. Bu nedenle, etkili bir korunma yöntemi, virüsle (hasta kişilerle) temas etmekten kaçınmaktır.
- Şu anda ülkemizde hastalığın yayılması söz konusu olmadığından dolayı toplumda özel bir önlem alınmasına gerek yoktur.
- Kış aylarında solunum yolu enfeksiyonu yapan birçok virüs (grip, nezle virüsleri vb.) insanlar arasında dolaşmaktadır. Bu dönemde sadece 2019-nCoV’tan değil, diğer solunum virüslerinden de korunmak için el hijyenine özen göstermek ve temiz olmayan elleri göz, ağız ve buruna götürmemek son derece önemlidir.
Hastalığın tedavisi var mıdır?
- Bugün için Coronavirüslere etkili olduğu gösterilmiş ilaç yoktur. Bu nedenle hastalara şikayetlerini azaltacak ve varsa bozulan organ fonksiyonlarını destekleyecek tedaviler verilmektedir.
- Ülkemizde son 14 gün içinde Çin’e bizzat seyahat etmiş olan veya seyahat etmiş biriyle yakın teması olan kişiler, ateş, öksürük, solunum sıkıntısı gibi belirtileri olursa mutlaka en yakın sağlık kuruluşuna başvurmalıdırlar.
Burada yazılmış bilgi notları Türk Tabibler Birliği’nin Türk Klinik Mikrobiyoloji ve İnfeksiyon Hastalıkları Derneği (KLİMİK) resmi sitesinde yayınlanmış bilgilerden derlenmiştir.
