Atıklar, çağımızın büyük bir kısmını temsil ediyor. Günümüzde artan nüfus, tüketimdeki değişimler ve endüstrinin büyümesi, atıkların miktarı ve tasarrufu artıran çevremiz üzerinde ciddi bir baskı oluşuyor. Bunların etkileri, sadece kampanya değil, aynı zamanda ekonomik ve sosyal boyutları da içeriyor.
Hızlı nüfus artışı, yaşam standartlarının iyileşerek lüks yaşam olgusu, teknolojik gelişmeler, sanayileşme ve kentleşmenin sonucunda Türkiye’nin de içinde yer aldığı gelişmekte olan günümüz ülke kentlerinin en büyük sorunlarından biri olarak karşımıza çıkmaktadır. Özellikle ambalajlanmış gıda maddelerine duyulan ihtiyacın giderek artması atık sorununun da artmasına, doğru orantılı olarak da çevresel sorunlarda da hızlı artış görülmesine neden olmuştur.
Yukarıdaki tablo incelendiğinde plastik, metal ve ahşap ambalaj miktarlarında hedeflenen geri dönüşüm miktarlarına ulaşılmış olup, kağıt, karton ve cam miktarlarında istenilen seviyelere gelinememiştir.
Kompozit ambalajların geri kazanımında; birim ambalajın bileşiminde bulunan ve ağırlıkça en fazla miktarı oluşturan malzemenin cinsine ait oran esas alınır ve bu hedef doğrultusunda kompozit malzeme toplanmaktadır.
Ülkemizde 2016 yılında yaklaşık 32 milyon ton ( 31.583.553 ton ) çöp oluşmuştur. Bu çöpün ancak % 68 lik kısmı düzenleme depolama alanlarında depolanmaktadır.
Yukarıdaki grafiğe bakılacak olursa 2001-2016 yılları arasında katı atık miktarı yaklaşık olarak % 26 büyümüştür. Bundan dolayı da ortalama olarak her yıl %2,6 oranında Türkiye’de katı atık miktarının artmış olduğunu söyleyebiliriz.
Ülkemizde 2016 yılında kişi başına oluşan çöp miktarı 1,17 kg / gündür.
Tablo ve grafiklerden çıkan sonuçlara göre Türkiye’de atık miktarının her yıl ortalama %2,6 arttığını göz önüne alırsak kişi başı atık miktarlarının yıllara göre azaldığını görmekteyiz. Artan nüfus faktörü de göz önüne alınırsa insanların katı atıkların oluşturacağı çevresel zararların bilincinde olduğu ve tüketim konusunda daha dikkat ettiği ve de nüfus miktarının katı atık miktarından daha fazla artmış olduğu şekilde yorumlayabiliriz.
Aşağıdaki grafikte ülkemizde atık bertaraf yöntemine göre atık oranları yüzde değerleri verilmiştir. Açıkta yakma, başka belediye çöplüğünde depolama, gömme, kompost tesisine gönderme, nehir, dere, göle dökme ve diğer bertaraf işlemleri % 0’ın altında kaldığı için grafikte gösterilme gereği duyulmamıştır.
Genel olarak toplam katı atıklar içinde yiyecek atıkları %40-85, geri kazanabilen katı atıklar %5-60 ve kül, toz vb. atıklar %0-10 arasındadır.
Ülkemizde ise oluşan çöplerin özellikleri genel olarak %65-70 oranında biyolojik olarak bozunabilir organik atıklardan, %20-24 oranında geri kazanılabilir atıklardan ve %13-16 oranında ambalaj atıklarından oluştuğu görülmektedir.
Bu makaledeki bilgiler Manisa kenti tez araştırmalarım sonucunda edinilen bilgilere göre derlenmiştir. Kaynak gösterilmeden kullanılamaz.
