Yapay zekâ son zamanlarda tüm dünyayı etkisi altına almaya başlayan bir kavram olarak karşımıza çıkmaktadır. Yapay zeka neredeyse her sektöre sızmış durumda olup daha iyi ürün ve hizmetler oluşturulmak için kullanılmaya başlanmıştır. Ancak yapay zeka tam olarak nedir? Kentsel tasarımı nasıl etkileyebilir? Tasarımcıların gelecek için dikkate alması gereken potansiyel faydalar nelerdir? Bu yazıda yapay zekanın şehirleri etkileyeceği bazı noktalara değinip, bunların gelecekte mesleğimiz üzerindeki etkilerinden bahsetmeye çalışacağım. Meraklanmaya başladıysanız hadi başlayalım.
Yapay zeka nedir ?
Yapay zeka, makinelerin belirli hedeflere daha iyi ulaşmak için veri analizi ve gelişmiş algoritmalar kullanarak deneyimlerden yararlanılarak makinelerin nasıl eğitilebileceğini tanımlamak için kullanılan terimdir. Aslına bakılırsa bu terim ilk olarak 1956 gibi erken bir tarihte ortaya çıkmasına rağmen, son yıllarda bilgi teknolojileri ve veri toplamadaki ilerlemelere paralel olarak daha da popüler hale gelmeye başlamıştır. Peki bu bağlamda yapay zeka şehirleri nasıl etkileyecek ?
-
Yapay Zeka Sokak Tasarımlarını Değiştirecek
Yaşadığımız dünyada teknolojinin ilerlemesiyle otonom ve ya kendi kendine gidebilen arabalar artık gerçeğimiz haline gelmeye başladı. Bir Finlandiya firması üretmiş olduğu robot araba Marilyn ile yoldaki yayaları tespit etmekte sis, yağmur ve kar gibi olumsuz hava koşullarını görebilmektedir. Yapay zeka ile sensörlerden toplanan bilgileri ağda bulunan diğer araçlarla paylaşmak için kullanmaktadır.
Kentsel navigasyondaki bu ilerleme şehirlerimizde daha az trafik sıkışıklığına neden olacaktır. Ayrıca araçların ve yayaların sorunsuz bir şekilde bir arada yaşayabilecekleri daha güvenli ortak kullanım alanları tasarlamayı mümkün kılacaktır. Kendi kendine gidebilen araçların, araç sahipliğinin azaltılmasındaki mevcut eğilimi artırması muhtemel olarak görülmektedir. Rethink adlı düşünce kuruluşu, 2030 gibi yakın bir tarihte ABD’de seyahat edilen yolcu millerinin % 95’inin otonom araçlar tarafından kullanılacağını ve kişisel araç sahiplilik ihtiyacının azaltılacağını öngörüyor. Bu da yollardaki araç sayısında genel bir azalmaya yol açarak, sokakların daha az şeritle daha çok yaya kullanımına olanak verecek anlamına geliyor.
-
Otonom Araçlar Kentlerimizin Yapısını Değiştirecek
İsteğe bağlı otonom araçlar kullanıcılara Uber tarzı bir hizmet kullanarak ihtiyaç duyduklarında zaman hazırda bir araç olmasını sağlayacaktır. Bu bağlamda otoparkların merkezileştirilebileceği, yerel otoparklara ve cadde otoparklarına olan ihtiyacın azalacağı anlamına gelmektedir. Böylece gerek kalmayan otopark noktaları cep parklarına, kentsel yeşil alanlara yeniden gelişim fırsatı sunmaya yardımcı olabilecektir.
-
Enerji Verimliliği
Yapay zekanın şehirleri etkileyebileceği belki de en belirgin yollardan biri, enerji verimliliğini sağlamak için verilerin hızlı ve akıllı bir şekilde analiz edilmesidir. Örneğin; İngiltere merkezli Vivacity firması trafik ışığı sıralaması ile otomatik olarak daha sürdürülebilir trafik yönetimi geliştirebilmek için yapay zekâyı kullanıyor. Ayrıca IBM, Lumawave adı verilen yenilikçi bir LED sokak lambası kontrol sistemi geliştirmek için bilişsel hesaplama yöntemlerini kullanarak, aydınlatma armatürlerinin içindeki sensörlerden toplanan gerçek zamanlı verileri ve ayrıca aydınlatma seviyelerini gerektiği gibi akıllıca ayarlamak için haber ve hava durumu gibi harici kaynakları da kullanmayı planlamaktadır.
-
Otomatik Planlama
Yapay zekanın en önemli avantajlarından biri de, büyük miktarda veriyi hızlı ve verimli bir şekilde işleyebilme yeteneğidir. Bunun mekânsal planlama üzerinde de büyük etkileri vardır. Örnek olarak bilgisayar simülasyonları kentsel taşkınları daha doğru tahmin ederek taşkın riskinin en aza indirilmesine yardımcı olabilir. Yapay zeka tasarımcıların, kaynak tahsisi ve mekânsal planlama ile ilgili daha doğru kararlar almak için kamusal alan kullanımı hakkında veri toplanmasına olanak tanır. Gelecekte yapay zeka tasarımcıların verimliliklerini analiz ederek performansları hakkında bilgisayar simülasyonlarının oluşmasına olanak sağlayacaktır
-
Kentsel Bozunmaların Tahmin Edilmesi
Massachusetts Teknoloji Enstitüsü ve Harward Üniversitesi’nin yapay zeka ile geliştirmiş olduğu sistem sayesinde Amerikan şehirlerindeki kentsel bozunmaları tahmin edebiliyor. Yapay zeka sistemi ile birkaç yıl ara ile alınan 1,6 milyon kentsel fotoğraf yapay zeka ortamında karşılaştırılarak hangi kentsel ortamın daha iyi olacağını hangisinin bozunacağını tahmin edebiliyor.
-
Rekreasyon Fırsatlarını Arttırma
Bazı uzmanlar kısa ve orta vadede yapay zekanın daha fazla otomasyona imkan sağlayıp insanların işte geçirmeleri gereken süreyi azaltabileceğini tahmin ediyor. Böylece çalışma süresindeki bu azalış, boş zamanlardaki artış şehirlerdeki ofis alanlarına olan talebin azalmasına park ve kentsel yeşil alanlar dahil olmak üzere eğlence tesislerine olan talebin artmasına neden olacaktır.
-
Şehrin Kullanımını Arttırmak
Bildiğiniz gibi 2016 yılında Pokemon Go uygulaması fenomen oldu ve dünyayı neredeyse kasıp kavurdu. Bu arttırılmış gerçeklik oyunu dünya çapında 19 milyondan fazla kullanıcıya erişti. Bu kullanıcıların hepsi şehirlerde Pokestops ve Gym noktalarını ziyaret etti ve birçoğu parklarda ve yeşil alanlarda bulundu. Yapay zeka uygulamaları şehir ortamını keşfetmeye yardımcı olmak için zaten var olan artırılmış gerçeklik uygulamaları sunan şirketler ile insanların şehirleri nasıl kullandığını etkileyebilir. Bu noktada üretilen veriler yapay zeka tarafından işlenebilir ve şehirdeki davranış kalıplarını analiz ederek kentsel altyapının konumunu ve doğasını saptamada kullanılabilir.
-
Akıllı Çözümler, Akıllı Şehir
Yapay zeka uygulamaları yakın zamanda akıllı şehir konseptinde önemli bir rol oynayacaktır. Birçok belediye kendi yönetimlerinde akıllı şehir kavramını benimsemeye başlamıştır. Bu da şehirlerin yeniliklerle birlikte gelişmesine olanak sağlayıp verimliliklerin artmasına neden olacaktır. Örneğin Çin’in Hangzhou şehrinde yerel yönetim sosyal medya kullanımı, trafik, su temini vb. dâhil olmak üzere çeşitli kaynaklardan gelen verileri analiz edip işleyebilen temelinde yapay zeka yatan bir sinir ağı oluşturdu. Bununda adına ‘City Brain’(Şehrin Beyni) denildi. Bunun sonucunda da trafik sıkışıklığı azaltılarak, daha az trafik kazası yaşanmasına olanak sağlandı.
Gelecekte Yapay Zeka
Yapay zekâ uygulamaları; şehirlerimizi geliştirerek otonom araçlar, sanal planlamama stratejileri ve artırılmış gerçekliğe kadar çeşitli alanlarda kendini göstermeye başlamıştır. Gelecekte yapay zeka, daha doğru mekânsal planlama ve tasarım kararları almak için çok miktarda veriyi hızla bir şekilde işleme potansiyelinin kilidini açacaktır. Şuan da çalışmalarınızda belirli çözümler geliştirmek için yapay zekayı kullanmayı planlıyorsanız yorumlar bölümünde bunu duymayı çok isteriz. Tekrar Görüşmek dileklerimle..
